Credo. Het recept tot geslaagde muziekdocent

De bedoeling is om hier een credo te plaatsen, maar voordat ik daaraan begin, is het misschien best interessant om te weten wat een credo nu precies is. Daarom heb ik het even voor jullie opgezocht (en uiteraard ook voor mezelf, tja beetje lastig schrijven als je niet exact weet wat je moet schrijven).
Credo: (het) komt uit het Latijn en betekent ik geloof     1. apostolische geloofsbelijdenis (naar het eerste woord in het Latijn genoemd) 2. (fig.) belijdenis van diepe, innige overtuiging.

Tja, of we hier nu iets mee opschieten weet ik niet. Voor mij hangt er een beetje een mysterieuze waas rond dit woord. Desalniettemin zal ik in dit bericht iets vertellen over de do's en dont's (die ik tot nu toe heb weten te bedenken / tegengekomen ben) van een muziekdocent.

Ik ben van mening dat (muziek)lesgeven iets heel persoonlijks is en dat je dat vooral persoonlijk moet houden.
't Is net een recept: meng alle ingrediënten die jij belangrijk vindt, stop daar de tips en tops bij die je krijgt, een grote hoop feedback en een uiteraard je eigen aroma et voila: jou eigen weg tot muziekdocent staat rustig op te warmen in de oven.
Uiteraard heeft iedereen een eigen mening over dat recept, ik dus ook. Ik wil met alle liefde het een en ander over mijn persoonlijk recept vertellen, maar dat is zeker niet definitief. Ik ben namelijk van mening dat mijn recept door de jaren heen zal veranderen. Dat idee vind ik heel prettig, dat betekent namelijk dat je jezelf blijft herontdekken, blijft ontwikkelen en blijft vernieuwen.
Belangrijke ingrediënten uit mijn recept tot een succesvolle muziekdocent:
Muzikaliteit: knap lastig als je niet muzikaal bent en toch muziekles gaat geven...
Creativiteit en vindingrijkheid: niet alleen denken aan de muziek zelf hier.
Hart voor het vak waarbij enthousiasme en passie natuurlijk niet kunnen ontbreken. Hierbij horen ook de al eerder genoemde woorden ontwikkelen, vernieuwen en herontdekken.
Inlevings- en invoelingsvermogen: heel prettig als je deze eigenschappen onder de knie hebt, communicatie wordt makkelijker, je voelt je leerlingen beter aan, je lessen zullen soepeler lopen: een enorme positieve spiraal is met deze twee woorden gemoeid.
Geduld: zowel naar jezelf als naar je leerlingen. Niet alles gaat met een knip in je vingers direct goed, gun je leerlingen en jezelf de tijd.
Helderheid, structuur en consequent zijn: ook voor beide partijen essentieel. Deze zijn belangrijk om op alle vlakken toe te passen. Wat wil ik bereiken deze les; wat verwacht ik van de kinderen; heb ik goed voorbereid; is mijn uitleg duidelijk; heldere regels; ben ik consequent in het toepassen van die regels etc.
Fouten durven/kunnen maken: dat is namelijk helemaal niet erg. Het zijn prima leermomenten.
Kunnen/durven reflecteren op jezelf en op anderen en die feedback kunnen aanvaarden: niet alleen voor jezelf, maar denk bijvoorbeeld eens aan het beoordelen van je leerlingen en het kunnen onderbouwen van die beoordeling, zonder iemand direct in de grond te boren.
Flexibiliteit: need I say more? Op alle vlakken toe te passen.
Zowel zelfstandig kunnen werken als een teamplayer zijn.
Aandacht hebben en kunnen luisteren.
Humor en het vermogen tot relativeren: een lach doet het altijd goed.
Openstaan voor alles, veiligheid creëren en vertrouwen uitstralen.
Kundigheid is natuurlijk ook best een interessant punt: weet waar je over praat, beheers je eigen vakgebied.
Boeiend vertellen/uitleggen.
Ballen tonen: ze zijn soms wel nodig voor dit vak.
Tot zover even mijn ingrediënten. Dit lijstje zal nog flink gaan veranderen, als me nog iets te binnen schiet zal dat toegevoegd worden.

It's Popquiz time!

Yoehoe, voor vandaag had ik een kerst-getinte popquiz ontwikkeld voor de kinderen.

Heerlijk: Jingle Bells, White Christmas, De Herdertjes, er zijn heel wat klassiekers langs geweest.

Het begon allemaal met de introductie: een vlot babbeltje met de leerlingen over kerst en vervolgens de uitleg van de quiz. Waarbij een beetje gekdoenerij van de poquiz-master (ik) niet uit kon blijven. Alle deelnemers werden volwaardig ingelicht van de spelregels en wie zich daar niet aan hield kon HEFTIG gaan rekenen haha! Deze 'heftig' sloeg natuurlijk aan en is de hele les als grap teruggekomen.

Ze hingen werkelijk aan m'n lippen en in tegenstelling tot vorige week waren ze muisstil: je kon een dennennaald horen vallen (om maar even in de sfeer te blijven).

De popquiz bestond uit theorievragen en allerhande soorten luisterfragmenten met allerlei verschillende soorten vragen (denk hierbij aan stijl, sfeer, tekst, grafische notatie, muziekinstrumenten enz). 

Het bleek een enorm succesvolle les te zijn: heb al m'n leerdoelen overtroffen, kinderen waren mega enthousiast en ik heb met volle teugen genoten: wat is het toch fijn om docent te zijn ;)

Volgende week alweer de laatste les op deze school... heel jammer. Ga ze echt missen.

Ik hoop voor de laatste keer toch nog een beetje uit te kunnen pakken door een toeter-les te doen. Hierbij is de bedoeling dat we wat leren over allerlei koperen blazers, maar vooral ook proberen. We gaan lekker tetteren op trompetten, trombones e.a.  Ben heel benieuwd...

Gaan jullie nog spannende dingen doen de laatste les? Nog wilde plannen? En hoe staan jullie tegenover het feit dat het de laatste les is: verlossing/aderlating?

Chocolalalalalalaaaaa

De les van 2 december stond bij mij in het teken van Pepernoot, taaitaai, chocola. Met een (te) enthousiaste groep kinderen zingen, dansen en instrumenten gebruiken.
Na een goeie warming-up zijn we flink aan de slag gegaan. Tot mijn grote verbazing zat bij alle kinderen het liedje nog vlekkeloos...erg knap! Zo konden we snel door met de instrumenten, het oppikken van de dans en het perfectioneren.
Alles liep eigenlijk goed, behalve de enorme drukte. Nu was het bijna Sinterklaas en staat de maand december wel bekend om drukke kinderen, maar dit was vrij extreem. Ik had ze redelijk in de hand, maar toen alles bij elkaar gevoegd werd en de kinderen op de instrumenten mee mochten spelen werd het te druk. Achteraf gezien had ik eerder hard in mogen grijpen, maar dat wilde ik bewust niet doen, omdat de sfeer daarmee zo enorm verpest zou worden... Heb het helaas wel moeten doen.
Toen iedereen op de koude vloer zat (ik geef les in een gymzaal achtige gelegenheid zonder enig meubilair), bedacht ik me dat ik wel een enorme preek kon gaan geven, maar dat had ik die les al meerder malen gedaan en dat had blijkbaar niet geholpen. Tompoes verzin een list!! En de list kwam: we zaten met z'n allen uiteindelijk een (haast) meditatieve oefening te doen. Al was het misschien een wat vreemde gewaarwording, het hielp enorm. De kinderen waren een stuk rustiger nadien.
Best gek eigenlijk dat zoiets opeens ontstaat. Zit je zo te mediteren met groep 6/7... Hebben jullie ook wel eens zoiets? Iets waar je je totaal niet op voorbereid had, een vreemde gewaarwording die dan ook nog blijkt te werken? Of is mediteren met je basisschool klas helemaal zo gek nog niet?

Stagebezoek...

Zal je net zien, voel je je niet op en top fit, komt er stagebezoek... 
Ach, het schijnt er allemaal bij te horen. Heb m'n beste beentje voor gezet en met de kinderen, die extra hard hun best deden (ja ook docenten slijmen soms bij hun leerlingen, vooral wanneer er hoog bezoek komt) hebben we er een leuke les van gemaakt.


Sinterklaas: de muziekdocent zal er absoluut aan (en misschien ook wel een beetje in) moeten geloven. Ik ben begonnen met het op een rijtje zetten van wat de bedoeling was deze les, een babbeltje over Sinterklaas, een warming-up, wat opdrachten bij het liedje en toen toch echt het zingen der liedje zelve. Pepernoot, taaitaai, chocola (met de songwriter Jeroen Schipper dus in de zaal...ooeeee als dat maar goed gaat!). Het bleek een zeer enthousiaste en leerzame les te worden voor velen van ons, ik heb genoten!


Wat bewustwordingen en belangrijke punten die aan de orde kwamen deze les:

• Het is belangrijk om globaal alles op een rijtje te hebben, maar lesgeven zit 'm eigenlijk ook heel erg in de kleine dingen. Om een voorbeeld te noemen: voordat de kinderen naar het gymzaaltje gaan, leg je ze uit dat je stagementor daar zit zodat ze niet schrikken, laat je ze een pen meenemen en geef je gelijk de opdracht om rustig op de lijn daar te gaan zitten. Zo krijgen ze ook niet de kans om als dolle honden rond te gaan rennen en kan je rustig aan je les beginnen. Dat was een hele verademing.
• Hou de kinderen altijd scherp: blijf vooral vragen. Geef bijvoorbeeld ook niet direct het antwoord op je vraag weg, maar vraag door bij de kinderen: waarom dat antwoord? Wie heeft er iets anders en waarom? enz. En natuurlijk is het altijd handig om te vragen of iedereen je praatjes nog steeds volgt.
• Bewustwording en overdenking: ook een vitaal punt voor een docent denk ik zo. Wees je bewust van alles wat je doet, denk erover na: waarom doe ik dit zo? Kan het ook op een andere manier? Is dit het meest praktisch/fijnst/... en waarom? Blijf je ook bewust van de plannen die je hebt met je klas en denk er wederom over na: is dit haalbaar in een bepaalde tijd? Is dit de juiste werkvorm? Zet ik de kinderen zo het handigst neer om ook nog het dansje bij te voegen? En ga zo maar door. Wees je als docent ook vooral bewust van wat er om je heen gebeurt. Zijn ze nog geconcentreerd? Word ik begrepen? Hoe is de sfeer? Zijn ze druk en wat doe ik daar dan aan? Zitten we trouwens gelijk weer bij allerlei kleine dingen die wel enorme rollen kunnen spelen.
• Ook het beeld dat de kinderen van jou als docent creëren is essentieel: hoe zet ik mezelf neer? Ben ik betrokken bij het wel en wee van mijn leerlingen? Zien ze mij als de grote boze wolf of toch meer als Roodkapje?  Ook dit kan veel veranderen in een klas: lopen ze over je heen, zijn ze bang voor je, ben je dusdanig betrokken dat ze altijd scherp blijven omdat jij ook wat van hen verwacht, hoe voelen zij die relatie aan....

Goed, het was een les vol bewustwordingen en kleine dingen. Commentaar van Jeroen was heel positief: jippieee! Was echt enorm blij met zowel de mooie woorden van hem als die van mijn stagejuf: dank daarvoor!
De vraagbaak: hoe zet jij jezelf graag neer voor de klas, kortom welk beeld zou je graag van jezelf neerzetten? En wat denk je dat de kinderen voor beeld van jou hebben? Is dat hetzelfde als wat je hoopt en wil, of misschien toch totaal anders?